Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 15.10.2007 № 498 «Аб дадатковых мерах па працы са зваротамі грамадзян і юрыдычных асоб» зацверджаны пералік дзяржаўных органаў, іншых арганізацый, адказных за разгляд зваротаў па сутнасці ў асобных сферах жыццядзейнасці насельніцтва. Дадзеным Указам вызначана, што звароты, незалежна ад таго, у які дзяржаўны орган ці іншую арганізацыю яны паступілі, першапачаткова падлягаюць разгляду па сутнасці ў адпаведнасці з кампетэнцыяй у мясцовых органах, ажыццяўляючых сваю дзейнасць і размешчаных у межах той адміністратыўна-тэрытарыяльнай адзінкі, на тэрыторыі якой узніклі пытанні, выкладзеныя у зваротах.
Разгляд зваротаў, якія носяць масавы характар
Пісьмовыя звароты
Звароты складаюцца на беларускай або рускай мове.
Паштовы адрас цэнтральнага апарата Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь для пісьмовых зваротаў: 220034, г. Мінск, вул. Фрунзе, д.19.
Пісьмовыя звароты грамадзян павінны ўтрымліваць:
- назву і (або) адрас арганізацыі альбо пасаду, прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы асобы, якім накіроўваецца зварот;
- прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы грамадзяніна, адрас яго месца жыхарства (месца знаходжання);
- выклад сутнасці звароту;
- асабісты подпіс грамадзяніна (грамадзян).
Пісьмовыя звароты юрыдычнай асобы павінны ўтрымліваць:
- назву і (або) адрас арганізацыі альбо пасаду, прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы асобы, якім накіроўваецца зварот;
- поўную назву юрыдычнай асобы і яе месца знаходжання;
- выклад сутнасці звароту;
- прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы кіраўніка або асобы, упаўнаважанай ва ўстаноўленым парадку падпісваць звароты;
- асабісты подпіс кіраўніка або асобы, упаўнаважанай ва ўстаноўленым парадку падпісваць звароты.
Тэкст звароту павінен быць чытэльным. Рукапісныя звароты павінны быць напісаны выразным, разборлівым почыркам.
Да пісьмовых зваротаў, якія падаюцца прадстаўнікамі заяўнікаў, прыкладаюцца дакументы, якія пацвярджаюць іх паўнамоцтвы.
У зваротах павінна ўтрымлівацца інфармацыя аб выніках іх папярэдняга разгляду з далучэннем (пры наяўнасці) дакументаў, якія пацвярджаюць гэту інфармацыю.
Да электронных зваротаў, якія падаюцца прадстаўнікамі заяўнікаў, прыкладаюцца дакументы, якія пацвярджаюць іх паўнамоцтвы.
Электронны зварот складаецца на беларускай або рускай мове.
Электронныя звароты грамадзян павінны ўтрымліваць:
- назву і (або) адрас арганізацыі альбо пасаду, прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы асобы, якім накіроўваецца зварот;
- прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы грамадзяніна, адрас месца яго жыхарства (месца знаходжання);
- выклад сутнасці звароту;
- адрас электроннай пошты грамадзяніна.
Электронны зварот юрыдычнай асобы павінен утрымліваць:
- назву і (або) адрас арганізацыі альбо пасаду, прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы асобы, якой накіроўваецца зварот;
- поўную назву юрыдычнай асобы і яе месца знаходжання;
- выклад сутнасці звароту;
- прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое ёсць) або ініцыялы кіраўніка або асобы, упаўнаважанай ва ўстаноўленым парадку падпісваць звароты;
- адрас электроннай пошты юрыдычнай асобы.
Пры неадпаведнасці дадзеным патрабаванням электронныя звароты могуць быць пакінутыя без разгляду па сутнасці.
Адказы (паведамлення) на электронныя звароты накіроўваюцца праз сістэму ўліку і апрацоўкі зваротаў, за выключэннем выпадку, калі заяўнік у сваім электронным звароце просіць накіраваць пісьмовы адказ.
Пісьмовыя і электронныя звароты маюць быць пакінутыя без разгляду па сутнасці ў выпадках, калі:
- звароты не адпавядаюць патрабаванням, якія прад’яўляюцца да афармлення і зместу зваротаў;
- звароты падлягаюць разгляду ў адпаведнасці з заканадаўствам аб канстытуцыйным судаводстве, грамадзянскім, грамадзянскім працэсуальным, гаспадарчым працэсуальным, крымінальна-працэсуальным заканадаўствам, заканадаўствам, якое вызначае парадак адміністрацыйнага працэсу, заканадаўствам аб адміністрацыйных працэдурах, звароты з’яўляюцца зваротамі працаўніка да наймаліка альбо ў адпаведнасці з заканадаўчымі актамі ўстаноўлены iншы парадак падачы і разгляду такіх зваротаў;
- звароты змяшчаюць пытанні, вырашэнне якіх не адносіцца да кампетэнцыі Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь;
- прапушчаны без уважлівай прычыны тэрмін падачы скаргі;
- заяўнікам пададзены паўторны зварот і ў ім не змяшчаюцца новыя абставіны, якія маюць значэнне для разгляду звароту па сутнасці;
- з заяўнікам спыненая перапіска па выкладзеных у звароце пытаннях;
- звароты змяшчаюць пагрозы жыццю, здароўю і маёмасці, прымушэнне да ўчынення супрацьпраўнага дзеяння або заяўнік іншым спосабам злоўжывае правам на зварот.
Адкліканне звароту
У адпаведнасці з артыкулам 16 Закона Рэспублікі Беларусь «
Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб» заяўнік мае права адклікаць свой зварот да разгляду яго па сутнасці шляхам падачы адпаведнай пісьмовай або электроннай заявы.
У выпадку адклікання заяўнікам свайго звароту арганізацыя, індывідуальны прадпрымальнік спыняюць разгляд гэтага звароту па сутнасці без паведамлення аб гэтым заяўніка.
Заяўніку вяртаюцца арыгіналы дакументаў, прыкладзеных да звароту.
Скаргі маюць быць пададзеныя заяўнікамі на працягу трох гадоў з дня, калi яны даведалiся або павiнны былi даведацца аб парушэнні іх правоў, свабод і (або) законных інтарэсаў. У выпадку, калі названы тэрмін прапушчаны па ўважлівай прычыне (цяжкае захворванне, інваліднасць, працяглая камандзіроўка і інш.), наяўнасць якой пацверджана адпаведнымі дакументамі, прадстаўленымі заяўнікам, гэты тэрмін падлягае аднаўленню па рашэнні кіраўніка арганізацыі або індывідуальнага прадпрымальніка, і скарга разглядаецца ў парадку, устаноўленым Законам Рэспублікі Беларусь «Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб».
Тэрміны разгляду зваротаў
Артыкул 17 Закона Рэспублікі Беларусь «Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб» вызначае тэрміны разгляду зваротаў.
Ход тэрмінаў, якія вызначаюцца месяцамі або днямі, пачынаецца з дня, наступнага за днём рэгістрацыі звароту ў арганізацыі, унясення заўваг і (або) прапаноў у кнігу заўваг і прапаноў і вылічваецца ў месяцах або каляндарных днях.
Тэрмін разгляду зваротаў, накіраваных у арганізацыі для разгляду ў адпаведнасці з іх кампетэнцыяй, вылічваецца з дня, наступнага за днём рэгістрацыі зваротаў у гэтых арганізацыях.
Тэрмін разгляду зваротаў, які вылічваецца месяцамі, заканчваецца ў адпаведны дню рэгістрацыі звароту дзень апошняга месяца гэтага тэрміну. Калі заканчэнне тэрміну, які вылічваецца месяцамі, прыпадае на месяц, у якім няма адпаведнага дня, то тэрмін разгляду зваротаў заканчваецца ў апошні дзень гэтага месяца.
Калі апошні дзень тэрміну разгляду зваротаў прыпадае на нерабочы дзень, то днём заканчэння тэрміну лічыцца першы наступны за ім рабочы дзень.
Пісьмовыя звароты павінны быць разгледжаныя не пазней за пятнаццаць дзён, а звароты, якія патрабуюць дадатковага вывучэння і праверкі, - не пазней за адзін месяц, калі іншы тэрмін не ўстаноўлены заканадаўчымі актамі.
У выпадку, калі для вырашэння выкладзеных у зваротах пытанняў неабходныя здзяйсненне вызначаных дзеянняў (выкананне работ, аказанне паслуг), атрыманне інфармацыі з замежнай дзяржавы ў тэрміны, якія перавышаюць месячны тэрмін, заяўнікам у тэрмін не пазней аднаго месяца з дня, наступнага за днём паступлення звароту, накіроўваецца пісьмовае паведамленне аб прычынах перавышэння месячнага тэрміну і тэрмінах здзяйснення такіх дзеянняў (выканання работ, аказання паслуг) або тэрмінах разгляду зваротаў па сутнасці.
Выдаткі, звязаныя з разглядам зваротаў
Артыкулам 19 Закона Рэспублікі Беларусь «
Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб» устаноўлена, што звароты разглядаюцца без спагнання платы, аднак, выдаткі, панесеныя арганізацыямі, індывідуальнымі прадпрымальнікамі ў сувязі з разглядам неабгрунтаваных зваротаў, якія сістэматычна накіроўваюцца (больш за тры разы на працягу года) у адну і тую ж арганізацыю, да аднаго і таго ж індывідуальнага прадпрымальніка ад аднаго і таго ж заяўніка, а таксама зваротаў, якія ўтрымліваюць загадзя ілжывыя звесткі,
могуць быць спагнаныя з заяўнікаў у судовым парадку ў адпаведнасці з заканадаўствам.
Разгляд ананімных зваротаў
Ананімныя звароты, гэта значыць звароты заяўнікаў, у якіх не пададзеныя прозвішча, уласнае імя, імя па бацьку (калі такое маецца) або ініцыялы грамадзяніна або адрас яго месца жыхарства (месца знаходжання), альбо назва юрыдычнай асобы (поўная або скарочаная), або яе месца знаходжання, не падлягаюць разгляду, калі яны не ўтрымліваюць звестак аб учыненым злачынстве, злачынстве, якое рыхтуецца або ўчыняецца.
Адказнасць заяўнікаў за парушэнне заканадаўства пры падачы і разглядзе зваротаў
Падача заяўнікамі зваротаў, якія змяшчаюць паклёп або абразы, альбо здзяйсненне імі пры падачы і разглядзе зваротаў іншых супрацьпраўных дзеянняў цягнуць за сабой адказнасць у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі.
Скаргі на працэсуальныя дзеянні і рашэнні следчага, начальніка следчага падраздзялення
Скаргі на працэсуальныя дзеянні і рашэнні следчага, начальніка следчага падраздзялення разглядаюцца ў тэрміны і парадку, прадугледжаныя Крымінальна-працэсуальным кодэксам Рэспублікі Беларусь.
Правам абскарджання такіх дзеянняў і рашэнняў валодаюць:
- удзельнікі крымінальнага працэсу;
- іншыя фізічныя і юрыдычныя асобы, калі працэсуальныя дзеянні і рашэнні закранаюць іх інтарэсы.
Скаргі могуць быць пададзены ў вуснай ці пісьмовай форме. Вусныя скаргі ўносяцца ў пратакол, які падпісваюць заяўнік і службовая асоба, якая прыняла скаргу. Іншых формаў падачы скаргаў Крымінальна-працэсуальным кодэксам Рэспублікі Беларусь не прадугледжана.
Скаргі на дзеянні і рашэнні следчага, начальніка следчага падраздзялення могуць быць пададзены на працягу ўсяго тэрміну папярэдняга следства. Пасля накіравання крымінальнай справы ў суд любыя хадайніцтвы і скаргі па справе накіроўваюцца непасрэдна ў суд.
У цэнтральным апараце Следчага камітэта асабісты прыём грамадзян, у тым ліку індывідуальных прадпрымальнікаў, і іх прадстаўнікоў, а таксама прадстаўнікоў юрыдычных асоб ажыццяўляецца штодня ў рабочыя дні з 9 да 13 гадзін і з 14 да 18 гадзін супрацоўнікамі аддзела па працы са зваротамі грамадзян па адрасе: г. Мінск, вул. Першамайская, д. 7, у тым ліку па папярэднім запісе по тэлефонам (8017) 389-52-15, (8017) 389-51-89, (8017) 389-50-43.
Пры сабе неабходна мець асабовае пасведчанне. Рэкамендуецца таксама мець адказы на папярэднія звароты ці іншыя неабходныя для разгляду пытання дакументы.
ГРАФІК
асабістага прыёму грамадзян, іх прадстаўнікоў, прадстаўнікоў юрыдычных асоб кіраўніцтвам Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь
Старшыня Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь |
Гара Дзмітрый Юр'евіч |
першая серада месяца з 9 да 13 гадзін |
Першы намеснік Старшыні Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь |
Шандаровіч Алег Станіслававіч |
другая серада месяца з 9 да 13 гадзін
пятая серада студзеня-красавіка з 9 да 13 гадзін |
Намеснік Старшыні Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь |
Васільеў Анатоль Іванавіч |
трэцяя серада месяца з 9 да 13 гадзін
пятая серада мая-жніўня з 9 да 13 гадзін |
Намеснік Старшыні Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь |
Аземша Сяргей Якаўлевіч |
чацвёртая серада месяца з 9 да 13 гадзін
пятая серада верасня-снежня з 9 да 13 гадзін |
Старшыня Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь і яго намеснікі праводзяць асабісты прыём па пытаннях, якія адносяцца да кампетэнцыі Следчага камітэта, як правіла, па папярэднім запісе.
Пытанне аб запісе на асабісты прыём да Старшыні Следчага камітэта разглядаецца на падставе пісьмовай або электроннай скаргі на дзеянні (бяздзейнасць) або рашэнні яго намеснікаў. Асабісты пріём Старшыні Следчага камітэта праводзіцца, як правіла, пасля ажыццяўлення асабістага прыёму па тым жа пытанням адным з яго намеснікаў.
Пытанне аб запісе на асабісты прыём да намеснікаў Старшыні Следчага камітэта разглядаецца на падставе пісьмовай або электроннай скаргі на рашэнні начальнікаў галоўных упраўленняў, самастойных упраўленняў і аддзелаў цэнтральнага апарата Следчага камітэта (асоб, якія выконваюць іх абавязкі).
У адпаведнасці з артыкулам 6 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб" заяўніку можа быць адмоўлена ў асабістым прыёме (запісы на асабісты прыём) да службовых асоб Следчага камітэта ў выпадках:
- звароты па пытаннях, якія не адносяцца да кампетэнцыі Следчага камітэта;
- звароты ў неўстаноўленыя дні і гадзіны;
- калі заяўніку ўжо быў дадзены вычарпальны адказ на пытанні, якія яго цікавяць;
- калі з заяўнікам спынена перапіска па выкладзеных у звароце пытаннях;
- калі заяўнік прымяняе тэхнічныя сродкі (аўдыё- і відэазапіс, кіна- і фотаздымку) без згоды службовай асобы, якая праводзіць асабісты прыём, і адмаўляецца спыніць іх прымяненне;
- непрад'яўлення дакумента, які сведчыць асобу заяўніка, яго прадстаўніка, а таксама дакумента, які пацвярджае паўнамоцтвы прадстаўніка заяўніка.
Спыненне перапіскі з заяўнікам
У адпаведнасці з артыкуламі 15 і 21 Закона Рэспублікі Беларусь "Аб зваротах грамадзян і юрыдычных асоб" пры паступленні ад заяўніка ў Следчы камітэт паўторнага пісьмовага або электроннага звароту (г.зн. звароты ад аднаго і таго ж заяўніка па адным і тым жа пытанні) з заяўнікам можа быць спынена перапіска.
Пры паступленні паўторнага звароту ад заяўніка, перапіска з якім спынена, такі зварот пакідаецца Следчым камітэтам без разгляду па сутнасці без апавяшчэння аб гэтым заяўніка.
Разгляд зваротаў, якія носяць масавы характар
Калі пісьмовыя і (або) электронныя звароты аналагічнага зместу ад розных заяўнікаў, якія паступаюць, носяць масавы характар (больш за дзесяць зваротаў), адказы на такія звароты па рашэнню кіраўніка падраздзялення Следчага камітэта або асобы, упаўнаважанай ім падпісваць ва ўстаноўленым парадку адказы на звароты, могуць размяшчацца на афіцыйным сайце Следчага камітэта без накіравання адказаў (апавяшчэнняў) заяўнікам. Пасля размяшчэння на афіцыйным сайце Следчага камітэта такога адказу (паведамлення) наступныя пісьмовыя і (або) электронныя звароты аналагічнага зместу не падлягаюць разгляду і адказы (паведамлення) на іх заяўнікам не накіроўваюцца.