На падставе крымінальных спраў і матэрыялаў праверак, якія знаходзіліся ў вытворчасці следчых у 2017 годзе і першым паўгоддзі 2018 года, упраўленне Следчага камітэта па Гродзенскай вобласці (далей – УСК) прааналізавала прычыны і ўмовы, якія садзейнічалі дзіцячаму траўматызму і гібелі непаўналетніх. 

Пачынаючы з 2016 года ў вобласці адзначаецца рост траўміравання (гібелі) непаўналетніх, прычым найбольш недабрастотная сітуацыя складваецца на тэрыторыі г.Гродна і Гродзенскага раёна, дзе за прааналізаваныя перыяды зарэгістравана найбольшая лічба такіх фактаў, а таксама Смаргонскага, Лідскага і Ваўкавыскага раёнаў. 

Дзеці – пацярпелыя ад злачынстваў 

У 2016 годзе ў вытворчасці следчых знаходзілася 11 крымінальных спраў, дзе пацярпелымі з'яўляліся асобы, якія не дасягнулі васемнаццацігадовага ўзросту, у 2017 годзе – 21 справа. У першым паўгоддзі цяперашняга года ўзбуджана 10 крымінальных спраў, у т.ч. тры па фактах хуліганства і столькі ж за парушэння правіл дарожнага руху. 

Ваўкавыскім РАСК у 2017 годзе перададзена пракурору для напрамку ў суд крымінальная справа па абвінавачанні па ч.2 арт.339 Крымінальнага кодэкса (злоснае хуліганства) дарослага мужчыны і чацвярых асоб, якія не дасягнулі васемнаццацігадовага ўзросту, якія, знаходзячыся ў стане алкагольнага ап'янення ў в.Азеранкі Ваўкавыскага раёна, беспрычынна з хуліганскіх падахвочванняў нанеслі цялесныя пашкоджанні двум непаўналетнім 2000 года нараджэння. 

Наступствы дарожна-транспартных здарэнняў

У 2016 годзе ў дарожна-транспартных здарэннях загінулі трое непаўналетніх, у 2017 годзе – двое. У першым паўгоддзі цяперашняга года такіх фактаў не было. 

Да прыкладу, у студзені 2017 году 53-гадовы вадзіцель, які кіраваў аўтамабілем «Аудзі Q7» у в.Возеры Гродзенскага раёна, рухаючыся ў зоне дзеяння папярэджвальнага дарожнага знака «1.21 Дзеці» па небяспечным участку дарогі каля УА «Возерская дзяржаўная санаторная школа-інтэрнат Гродзенскага раёна», маючы магчымасць назіраць двух дзяцей малодшага школьнага ўзросту, якія перасякалі праезную частку каля пешаходнага перахода, не прыняў мер да зніжэння хуткасці руху да 40 км/г і да прыпынку транспартнага сродку. У выніку зрабіў наезд на дзяўчынку 2007 года нараджэння. Ад атрыманых цяжкіх цялесных пашкоджанняў яна памерла ва ўстанове аховы здароўя. 

У 2017 годзе ў выніку дарожна-транспартных здарэнняў траўмы атрымалі 13 асоб, якія не дасягнулі васемнаццацігадовага ўзросту, у 2018 годзе траўмы рознай ступені цяжару атрыманы 6 дзецьмі. 

Меў месца факт траўміравання непаўналетняй у выніку ДТЗ, учыненага па віне вадзіцеля, які знаходзіўся ў стане алкагольнага ап'янення. Так, 19 сакавіка каля двух гадзін 32-гадовы вадзіцель, не маючы права кіравання транспартным сродкам і які знаходзіўся ў стане алкагольнага ап'янення, які кіраваў аўтамабілем «ВАЗ-21051» на 22 кіламетры аўтадарогі № 6407 паведамленнем в.Дашкавічы – в.Новы Двор Свіслацкага раёна, няправільна выбраў хуткасць руху, не падлічыў стан дарожнага пакрыцця, не здолеў з кіраваннем і дапусціў з'езд аўтамабіля ў правы па ходу яго руху кювет дарогі і сутыкненне з прыдарожным дрэвам. У выніку пасажырцы, 2003 года нараджэння, якая таксама знаходзілася ў стане алкагольнага ап'янення (0,3 праміле), былі прычынены цяжкія цялесныя пашкоджанні. 

Крымінальная справа па абвінавачанні прызначанага вадзіцеля па ч.1 артыкула 317-1 (кіраванне транспартным сродкам у стане алкагольнага ап'янення на працягу года пасля накладання адміністрацыйнага спагнання за такое ж парушэнне) і па ч.4 арт.317 (парушэнне правіл дарожнага руху асобай, якая кіруе транспартным сродкам у стане алкагольнага ап'янення, якое выклікала па неасцярожнасці прычыненне цяжкага цялеснага пашкоджання) Крымінальнага кодэкса ў чэрвені перададзена пракурору для напрамку ў суд. Аб знаходжанні падлетка ў начны час у стане алкагольнага ап'янення і ў мэтах устанаўлення асоб, з якімі яна напярэдадні ДТЗ распівала спіртныя напоі, праінфармавана кіраўніцтва Свіслацкага РАУС. Апрача гэтага, у аддзел адукацыі спорту і турызму Свіслацкага райвыканкама следчым унесена прадстаўленне. 

Наступствы падзенняў і атручэнняў

У 2016 і 2018 гадах мелі месца па два выпадкі гібелі дзяцей у выніку падзенняў і выпадковых атручэнняў. 

Да прыкладу, у лютым 2018 года ў Лідскі РАСК паступіла паведамленне аб смерці гадавалага хлопчыка, які пражываў у адной з вёсак Лідскага раёна. У ходзе праверкі вызначана, што дзіця, пакінутае ў доме без дагляду дарослых, дастала з секцыі шафы флакон з вадкасцю для атруты мурашак і выпіла яе. Праведзеныя па месцы жыхарства і ў медыцынскай установе рэанімацыйныя мерапрыемствы станоўчага выніку не прынеслі і малалетні ў той жа дзень памёр. 

Па прычынах падзенняў летась было траўміравана 8 непаўналетніх, у цяперашнім годзе – 9. 

У цяперашнім годзе пракуратурай г.Гродна ўзбуджана крымінальная справа па артыкуле 155 Крымінальнага кодэкса (прычыненне цяжкага цялеснага пашкоджання па неасцярожнасці) у дачыненні да жыхаркі абласнога цэнтра, 1987 года нараджэння, якая, маючы на ўтрыманні траіх малалетніх дзяцей 2014, 2015 і 2016 гадоў нараджэння, неналежным вобразам адносілася да выканання сваіх бацькоўскіх абавязкаў. У выніку яе бестурботных паводзін пакінуты без нагляду чатырохгадовы сын самастойна адкрыў акно кватэры на трэцім паверсе дома ў г.Гродна і выпаў з яго, атрымаўшы цяжкія цялесныя пашкоджанні, небяспечныя для жыцця.  

Следчыя высветлілі, што падазроная злоўжывае спіртнымі напоямі, у шлюбе не знаходзіцца. Бацька малалетніх праходзіць лячэнне ва ўмовах ЛПП. Яшчэ ў 2016 рашэннем камісіі па справах непаўналетніх адміністрацыі Ленінскага раёна г.Гродна сям'я прызнана недабрастотнай, а дзеці – якія знаходзяцца ў сацыяльна-небяспечным палажэнні. Належнае выхаванне малалетніх не ажыццяўлялася, дзеці часцяком заставаліся пад наглядам састарэлай бабулі. 

Пасля здарэння дзеці забраны з сям'і, змешчаны ва УА «Гродзенскі дзяржаўны гарадскі сацыяльна-педагагічны цэнтр». Папярэдняе расследаванне крымінальнай справы не завершана. 

Наступствы пажараў 

У цяперашнім годзе меў месца факт гібелі дзіцяці на пажары. Ноччу 21 чэрвеня адбылося ўзгаранне жылога дома ў в.Трацьякі Бераставіцкага раёна. У выніку пажару загінуў гаспадар жылля, 1970 года нараджэння, і яго малалетні сын, 2009 года нараджэння, які знаходзіўся ў гасцях. Прычынай трагедыі стаў неасцярожны зварот з агнём бацькі пры курэнні, чаму папярэднічала выкарыстанне ім спіртных напояў (канцэнтрацыя алкаголю ў крыві склала 2,4 праміле). 

Перад гібеллю мужчына запрасіў сына да сябе ў госці, аднак яго выхаваннем не займаўся. На працягненні некалькіх дзён выкарыстоўваў спіртныя напоі. Непаўналетні скардзіўся па тэлефоне бабулі і маці на паводзіны бацькі, прасіў забраць яго дадому ў г.Гродна. З прычыны вячэрняга часу яны збіраліся забраць яго на наступную раніцу, але ноччу адбыўся пажар і дзіця загінула. 

Меры прафілактыкі 

У мэтах прафілактыкі траўматызму (гібелі) непаўналетніх, у 2017 годзе па матэрыялах праверак і крымінальных справах следчымі ўнесена 28 прадстаўленняў (10 па крымінальным справам і 18 па матэрыялам праверак), у першым паўгоддзі цяперашняга года – 16 (6 па крымінальным справам і 10 па матэрыялам праверак). Па выніках іх разгляду летась прыцягнута да адказнасці 10 асоб (6 – да дысцыплінарнай і 4 – да матэрыяльнай), у першым паўгоддзі цяперашняга года – 6 асоб, 4 з якіх – да дысцыплінарнай. 

Ва ўпраўленні і раённых следчых падраздзяленнях на сістэмнай аснове па выніках кожнага паўгоддзя і года абагульняюцца прычыны і ўмовы, якія спрыяюць гібелі людзей, у тым ліку і асоб, якія не дасягнулі васемнаццацігадовага ўзросту. Па выніках у адрас старшынь раённых выканаўчых камітэтаў і Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта накіроўваюцца інфармацыйныя запіскі. 

У цяперашнім годзе прадстаўнікі УСК прынялі актыўны ўдзел у падрыхтоўцы і правядзенні сумеснага пасяджэння камісіі па справах непаўналетніх і каардынацыйнага савета па кантролі за рэалізацыяй Дэкрэта № 18 Гродзенскага абласнога выканаўчага камітэта, дзе з удзелам прадстаўнікоў усіх зацікаўленых ведамстваў рэгіёну было разгледжана пытанне «Аб ахове жыцця і здароўя дзяцей, якія знаходзяцца ў экстрэмальных жыццёвых сітуацыях, сацыяльна небяспечным палажэнні, аказанні ім сацыяльна-педагагічнай і псіхалагічнай дапамогі». 

Афіцыйны прадстаўнік УСК па Гродзенскай вобласці 

Сяргей Шаршаневіч